2 Mimo tylu zajęć znajdowała czas na doglądanie młodszego rodzeństwa, jak również na myślenie o jego przyjemnościach. Dla Wandzi pisała bajki, a dla mnie biegała po Krupówkach i pytała w sklepie z lalkami, czy nie mają uszkodzonych zabawek. Jeśli udało się jej taką dostać, próbowała ją po swojemu naprawić i rano znajdowałam ją przy łóżku. Wysoki poziom nauczania w szkole, obserwacje trudności uczniów na korepetycjach, zamiłowanie do czytania, odpowiedzialność za rodzeństwo, zahartowanie do sumiennej pracy, nie mogło nie mieć wpływu na dalszą działalność i twórczość Profesor Krygowskiej w dorosłym życiu. Fot. 1. Nie tylko w młodości dużo czytała, zawsze żyła wśród książek 1.2. Studia i praca nauczycielska. O wyborze kierunku studiów matematycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim ( ) zdecydowało zamiłowanie do matematyki. Nie był to wybór łatwy, bo był równoznaczny z rezygnacją ze stypendium ministerstwa, które mogła uzyskać na kierunku humanistycznym. Ale humanistką pozostała; te uzdolnienia i umiejętności były zresztą bardzo przydatne w pracy naukowej z dydaktyki matematyki. Na UJ wielki wpływ na jej myślenie o matematyce i o stosunku matematyki nauki do matematyki szkolnej wywarł prof. Witold Wilkosz. Z kolei z krótkiego okresu studiów na Uniwersytecie Warszawskim datuje się jej znajomość z prof. Stefanem Straszewiczem, z którym późniejsza współpraca zaowocowała cenną książką o nauczaniu geometrii. Po studiach nastąpił długi okres pracy w krakowskich szkołach, w charakterze nauczycielki matematyki. Była nauczycielem z powołania, a jednocześnie naukowcem obserwującym proces przyswajania wiedzy matematycznej przez uczniów. Analizowała trudności uczniów, wynikające z treści matematycznych i z uwarunkowań psychologicznych. Z charakterystycznym dla siebie uporem dążyła do dotarcia z wiedzą matematyczną do każdego ucznia. Doświadczenie tam zdobyte było niezwykle ważne w późniejszej działalności naukowej. W czasie okupacji brała udział w tajnym nauczaniu, była łącznikiem Delegatury Komisji Oświecenia Publicznego. Cieszyła się, że młodzi ludzie chcą się uczyć, ale przyznawała, że bardzo się bała, kiedy jeździła po całym Podhalu, żeby hospitować szkoły, organizować matury i inne egzaminy: To był koszmar. To mi się śniło po nocach. Nie było jednak wyjścia. (...) Chodziło o kontakt z młodzieżą, z nauczycielami, o podnoszenie godności ludzkiej, kiedy była ona poniewierana 2. 2 Wywiad radiowy: Profesor Zofia Krygowska o sobie, Matematyka 6/1988 (także Dydaktyka Matematyki 12/1990). 6/
Zofia Krygowska Zarys Dydaktyki Matematyki Pdf Download
3 W pamiętniku ofiarowanym jej przez wychowanków z tajnych kompletów znajdziemy przesłanie, które starała się im wpajać: Niech miesiąc każdy, dzień każdy zostawi ślad na waszej wiedzy. Musicie ciągle iść naprzód. Po wojnie została pracownikiem, a w latach kierownikiem Ośrodka Metodycznego Matematyki w Krakowie Praca w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, działalność w krajowych i międzynarodowych instytucjach i komisjach. W roku 1950 Zofia Krygowska uzyskała stopień doktora na Uniwersytecie Jagiellońskim za pracę O granicach ścisłości w nauczaniu geometrii elementarnej. W tym samym roku została zatrudniona w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Rozpoczął się okres niezwykle ważnych prac związanych z koncepcjami kształcenia nauczycieli, reformami nauczania matematyki i rozwojem badań z dydaktyki matematyki. Profesor Krygowska miała pewność, że przyszły nauczyciel matematyki musi bardzo dobrze rozumieć matematykę i znać proces jej przyswajania przez ucznia. Pracując w uczelni pedagogicznej dążyła do jak najpełniejszej realizacji tych celów. W roku 1958 powstała w WSP Katedra Metodyki Nauczania Matematyki (później Katedra Dydaktyki Matematyki), którą kierowała do przejścia na emeryturę. Przyjęto w niej zasadę uwzględniania w studium dyscypliny kierunkowej powiązania matematyki-nauki z matematyką szkolną nachylenia studiów w zakresie dyscypliny podstawowej do potrzeb zawodu. Taka koncepcja kształcenia Niech miesiąc każdy, dzień każdy zostawi ślad na waszej wiedzy. Musicie ciągle iść naprzód. nauczycieli zyskała szybko uznanie. Z czasem nie tylko w Polsce znane było określenie: krakowska szkoła dydaktyki matematyki. Dla szerokiego wdrażania nowych koncepcji matematycznego kształcenia zorganizowała w Krakowie ogólnopolskie seminarium z dydaktyki matematyki dla nauczycieli akademickich i nauczycieli matematyki. Na poniedziałkowe spotkania systematycznie przyjeżdżali nauczyciele matematyki z różnych stron kraju. W roku 1970 Wydział Matematyki, Fizyki i Techniki WSP w Krakowie uzyskał uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk matematycznych. W Katedrze Dydaktyki Matematyki zostały natychmiast zorganizowane studia doktoranckie (w wyniku trzech cykli takich studiów kilkanaście osób uzyskało stopnie naukowe doktora nauk matematycznych w zakresie dydaktyki matematyki). Działalność Profesor Krygowskiej na rzecz przygotowania reformy nauczania matematyki w latach sześćdziesiątych i przygotowania nauczycieli do jej wdrażania jest nie do przecenienia. W latach była członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Była jednym z twórców nowej koncepcji nauczania matematyki w szkole średniej. Stała na stanowisku, że w szkole średniej należy nauczać rzetelnej, prawdziwej matematyki. Napisała, dostosowane do tej koncepcji, nowe podręczniki do geometrii dla liceum. Popularyzowała idee modernizacji nauczania matematyki. (Najwięcej artykułów około 40 zamieściła w Matematyce ; była członkiem Komitetu matematyka
4 Redakcyjnego Matematyki aż do śmierci). Prowadziła wykłady telewizyjne dla nauczycieli szkół średnich, później także podstawowych. W roku 1956 weszła w skład polskiej delegacji na Konferencję Międzynarodowego Biura Wychowania UNESCO do Genewy. Jej referat na temat czynnościowej metody nauczania matematyki został przyjęty z ogromnym zainteresowaniem, również przez organizatora konferencji, wybitnego psychologa J. Piageta. Szerokie sprawozdanie z tego spotkania zawarła w jednym z artykułów 3 w Matematyce. Od tego czasu datuje się stały udział Profesor Krygowskiej w międzynarodowych konferencjach dydaktycznych i matematycznych. Szczególnie aktywnie pracowała w Międzynarodowej Komisji do Badania i Ulepszania Nauczania Matematyki (CIEAEM), której była prezydentem, a potem prezydentem honorowym. W roku 1970 na Kongresie Matematyków w Nicei powierzono jej wykład plenarny, co świadczy o jej autorytecie i randze, jaką nadała dydaktyce matematyki. Za każdym z wymienionych punktów stoi ogromna długoletnia praca, wymagająca głębokiej wiedzy i wszechstronnych kompetencji z matematyki, pedagogiki, psychologii, filozofii, logiki, niezwykłych zdolności organizatorskich, wielkiej siły przekonywania i uporu w dążeniu do stawianych sobie celów. Każdy z tych obszarów wiąże się także z bogatą działalnością publikacyjną w kraju i za granicą. Jej łączny dorobek liczy 267 publikacji 4, w tym wiele opracowań syntetycznych w językach obcych: czeskim, francuskim, węgierskim, włoskim, rumuńskim, niemieckim, rosyjskim, hiszpańskim, angielskim, japońskim. Do ważnych jej książek autorskich lub współautorskich należy zaliczyć: Nauczanie geometrii w klasach licealnych szkoły ogólnokształcącej (z S. Kulczyckim i S. Straszewiczem), 1954; Elementy logiki matematycznej (z S. Gołąbem i J. Leśniakiem), 1955; Konstrukcje geometryczne na płaszczyźnie, 1958; Geometria. Podstawowe własności płaszczyzny, 1965, 1967; Zarys dydaktyki matematyki cz. 1, 2, 3, ; Koncepcje powszechnego matematycznego kształcenia w reformach programów szkolnych z lat , W wyniku osiągnięć naukowych Anna Zofia Krygowska została w roku 1963 profesorem nadzwyczajnym, a w 1974 zwyczajnym. Za swoją działalność otrzymała tytuł doktora honoris causa Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. KEN w Krakowie i godność członka honorowego Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Fot. 2. Również w czasie przerw na konferencjach była w centrum uwagi 3 Krygowska Z. Zagadnienia nauczania matematyki (w szkołach średnich) na Międzynarodowej Konferencji UNESCO w Genewie w lipcu 1956, Matematyka 2/ Marianna Ciosek, Anna Zofia Krygowska. Her life and work, Płock /
5 2. Poglądy Zofii Krygowskiej na kształcenie nauczycieli matematyki Na temat kształcenia nauczycieli matematyki prof. Krygowska wypowiadała się wielokrotnie. To głównie jej zawdzięczamy powstanie takiej koncepcji, w której studium dyscypliny kierunkowej uwzględnia powiązanie matematyki nauki z matematyką szkolną, w której przedmioty psychologiczne i pedagogiczne stwarzają podbudowę dla poznawczych aspektów rozważanych w dydaktyce matematyki. W dalszym ciągu są aktualne tezy sformułowane przez nią w artykule zamieszczonym w Życiu Szkoły Wyższej w roku 1982, dotyczące koncepcji kształcenia nauczycieli w szkołach wyższych 5. Teza I Wyższe uczelnie ponoszą w dużej mierze odpowiedzialność za stan i rozwój oświaty w Polsce, między innymi przez to, że kształcą nauczycieli, których poziom intelektualny, wiedza, aktywność, otwartość na postęp w nauce, w teorii i praktyce kształcenia stanowią podstawowe czynniki decydujące o przeciętnej kulturze i przeciętnym wykształceniu społeczeństwa. Teza II Zwrot Kształcenie nauczycieli ma jednoznaczny sens. Myśli się, używając tego zwrotu, o kształceniu ukierunkowanym na zdobycie przez studenta określonych kwalifikacji zawodowych. Działalność zaś nauczyciela specjalisty przedmiotowego różni się zasadniczo od działalności innych specjalistów w dyscyplinie stanowiącej podstawę danego przedmiotu nauczania w szkole. Konsekwencją tego oczywistego stwierdzenia jest uznanie, że pełne wykształcenie nauczyciela powinno go wyposażać we wszystkie te kwalifikacje Fot. 3. W 80-tą rocznicę urodzin optymistycznie patrzyła w przyszłość specyficzne, które w jego działalności zawodowej są mu potrzebne jako sterującemu procesem uczenia się innych oraz wychowawcy młodzieży. Odrzucała jako skrajny pogląd, że szkołę wyższą interesuje tylko zdobycie przez przyszłego nauczyciela wiedzy w zakresie dyscypliny podstawowej dla jego specjalizacji oraz pogląd, że to już jest wystarczające przygotowanie zawodowe nauczyciela (slogan: wystarczy być dobrym matematykiem aby być dobrym nauczycielem matematyki ). Aby wszechstronne kształcenie było możliwe, nauczyciele akademiccy powinni w jakimś zakresie znać problemy szkolnej matematyki. Potrzebę tę podkreślała zawsze bardzo mocno. Przypominała 6, że dawni profesorowie uniwersyteccy uczyli w szkole i swoje obserwacje przekazywali studentom: Wychowankowie Uniwersytetu Jagiellońskiego lat nie zapomną pełnej inwencji działalności profesora Wilkosza, który dawał konkretne przykłady takiego przetworzenia abstrakcyjnych struktur matematycznych, aby zachowując istotę 5 Krygowska Z. Wprowadzenie w problematykę sesji naukowej nt. koncepcji kształcenia nauczycieli w szkołach wyższych, Życie Szkoły Wyższej, 3 4/ Prace z dydaktyki Szkoły Wyższej, WSP w Krakowie, matematyka
2ff7e9595c
Comentários